Rasy pierwotne to psy, które zachowały wiele cech swoich dzikich przodków i powstały bez większej ingerencji człowieka w proces ich hodowli. Są to zwierzęta wytrzymałe, niezależne i przystosowane do życia w trudnych warunkach. Często charakteryzują się silnym instynktem przetrwania, samodzielnością oraz wyjątkową odpornością na choroby. W wyglądzie przypominają wilki lub dzikie psy, a ich zachowanie bywa bardziej instynktowne niż u innych ras. Przykłady ras pierwotnych to akita, shiba inu, husky syberyjski, basenji czy chow chow. Rasy te wymagają cierpliwości i doświadczenia w szkoleniu, ale dla odpowiedzialnych opiekunów są oddanymi i lojalnymi towarzyszami.